همگانی درباره این واژه مبهم چه می دانید؟

[آبی.م]

آهای خوشگل عاشق

چند سال پیش فریدون آسرایی هم قطعه «گل هیاهو» را منتشر كرد. این قطعه هنوز هم برای همه آشناست و البته آن را با نامی كه خودشان دوست دارند، می شناسند و می گویند «آهای خوشگل عاشق» را شنیده ای؟
ناشناخته بودن خواننده در هنگام انتشار این قطعه و صدای نرم و دلنشین او در تبدیل آن به یك موسیقی نوستالوژیك نقش مهمی را ایفا كرد، چنان كه حتی موزیك بی كلام این قطعه نیز هواداران بسیاری یافت و خیلی ها در آن زمان آن را به عنوان صدای زنگ گوشی همراه خود برگزیدند.
شعر این قطعه را رضا جزء مطلب تبریزی سروده و آهنگسازی اش را آسرایی انجام داده است.

 

[آبی.م]

«پرواز» آریان
گفتی می خوام رو ابرا همدم ستاره ها شم / تو تك سوار عاشق، من پری قصه ها شم / گفتم به جای شعر و قصه های بچگونه / باهم بیا بسازیم زندگی رو عاشقونه / ما دو بال پرواز مرغ عشقیم، پرمی گیریم تا اوج آسمون ها...
سال ها از انتشار آهنگ پرواز می گذرد، اما مردم هنوز هم در كنسرت های گروه آریان از آنها می خواهند این قطعه را برایشان اجرا كنند. ترانه این اثر را علی پهلوان و نینف امیرخاص سروده اند و سیامك خواهانی آهنگسازی آن را انجام داده است. این كار چندی پیش ریمیكس هم شد و روی سایت های موسیقی قرار گرفت.

 

[آبی.م]

عاشقانه تلخ چاوشی
تو چنگ ابرای بهار افتادم و در نمیام / چشمامو سرزنش نكن. از پسشون برنمیام / پیر شدم تو این قفس. یه كم بهم نفس بده / رحم و مروتت كجاست. جوونیامو پس بده / فكر نمی كردم بذاری / زارو زمینگیر بشم / فكر نمی كردم كه یه روز / این جوری تحقیر بشم...
این ترانه هم برای خیلی ها آشناست. «قله خوشبختی» یكی از ترانه هایی است كه محسن چاوشی در نخستین آلبوم رسمی او «یك شاخه نیلوفر» در سال 87 منتشر كرد. این قطعه هنوز هم با همه تلخی اش برای بسیاری ترانه ای عاشقانه و به یادماندنی است.

 

[آبی.م]

عشق ممنوع
البته كه در طول تاریخ بیشتر آدم‌ها از عشق به معنایی مثبت حرف زده‌اند اما همه هم حس خوبی به عشق نداشتند و از گفتنش خجالت نمی‌كشیدند.
آدم های حسابی و مهمی هم بوده اند كه عشق را مساله ای منفی و نكبت بار دانسته اند. آنها برای خود استدلالاتی دارند و توصیفاتی كه كم هم منطقی نیست.
آنها از نمونه های واقعی كوچك تا نمونه هایی جهانی در تاریخ ادبیات برای به كرسی نشاندن حرف خود بهره برده اند.

 

[آبی.م]

بدبختی و نكبت آنتونی، كلئوپاترا، رومئو و ژولیت و... نمونه های خیلی معروف آنها هستند. هزیود در كتاب منشأ خدایان؛ اروس خدای عشق را خلاف عقل و در تضاد با آن دانست و نسبت به آن هشدارها داد.
در همان یونان باستان سوفوكل و اوریپید دو تراژدی نویس درخشان فرهنگ بشری هم دیدی منفی نسبت به عشق داشتند. ویرژیل هم شاعری بود كه نسبت به خیر بودن و فضیلت عشق مردد بود. بعدتر و در دوران روشنگری و تحول اروپا ژان ژاك روسو با استدلالات پرقدرت و آثار ادبی مؤثرش بشدت عشق را محكوم و تقبیح كرد.

 

[آبی.م]

شوپنهاور عاشقی را موضوعی سراسر نسنجیده و مبتذل خواند؛او می گفت: عشق هیچ ابایی ندارد كه با تمام خزعبلاتش از راه برسد... عشق هر روز زمینه ساز و موجد شنیع ترین و حیرت انگیزترین منازعات و مشاجره هاست، ارزشمندترین روابط انسانی را نابود می كند و استوارترین پیوندها را از هم می گسلد... چرا موضوعی چنین حقیر نقشی چنین عظیم ایفا می كند؟

 

[آبی.م]

در این میان نظریه روسو علیه عشق نظریه ای قابل تأمل است. روسو معتقد بود عشق سرشار از شور به وابستگی و پیوستن به دیگری است. این وابستگی شخص عاشق را مجبور می كند خود را به نفع تمایلات شخصی دیگر تغییر دهد.
خود را به ذهنیت و خواست او نزدیك كند و از آنجا كه خوشبختی بدون احساس استقلال و خود بودن میسر نخواهد بود لذا عشق مساله ای است كه موجب بدبختی و حقارت عاشق است.

 

[آبی.م]

روسو به این نكته اشاره می كرد كه عشق و فرآیند آن سبب به وجود آمدن رذیلت های مختلف اخلاقی می شود. ما دلمان می خواهد همان احساسی را كه داریم در دیگری نیز برانگیزیم؛ عشق باید دو طرفه باشد. و برای این كه ما را دوست بدارند باید در خور عشق باشیم؛ برای آن كه ما را بر دیگری ترجیح دهند، باید (دست كم در چشم محبوبمان) از دیگری ارزشمندتر باشیم. بنابراین شروع می كنیم همقطاران خود را برانداز كردن، شروع می كنیم خود را با آنها مقایسه كردن و اینجاست كه چشم و همچشمی، رقابت و حسادت آغاز می شود.

 

[آبی.م]

روسو با طبع لطیف و احساساتی خود نه از جهت منكوب كردن روح احساسی و لطیف عشق بلكه اتفاقا برای دفاع از جان های حساس و جلوگیری از آلودگی نفس بر عشق می تاخت.او نگران آن خدشه و ضربه هایی بود كه عاشق به سبب وارد شدن در رقابت و حسادت به خود می زند. عاشق در این نگاه مدام از خود فاصله می گیرد و به چیزی نزدیك می شود كه خود نیست. اگر همین فاصله از نفس را مبنا قرار دهیم و آن را به حوزه های روان شناسی شخصیت ارتباط دهیم، می توانیم عشق را به سبب تردید به خود و ضربه زدن به اعتماد به نفس توسط خود عاشق در رقابت ها و حسادت های مصنوعی و نابرابر با دیگران صرفاً برای رضایت انسانی دیگر (كه احتمالاً آغشته به خودخواهی و ضعف نفس است) علت ناهنجاری های روانی و افسردگی دانست.

 

[آبی.م]

در كنار این مخالفان عده ای از كمونیست ها هم عشق را مساله ای حاصل بورژوازی و لوكس برای انسان هایی دانسته اند كه همیشه در جایگاه برتر اجتماعی می نشینند. آنها عشق را نوعی حق برتر برای مرفهان بی درد دانسته اند. البته در میان متفكران چپ عده ای هم بودند كه عشق را برهم زننده معادلات اجتماعی جوامع سرمایه داری خواندند و شوری كه همچون انقلابی نهادهای منحط و اخلاقیات كاسبكارانه و مصنوعی جوامع سرمایه دار را رسوا می كند. فمینیست ها هم خاصه از نوع رادیكالشان كم عشق را نكوبیدند.