همگانی درباره این واژه مبهم چه می دانید؟

[آبی.م]

عشق در ادبیات فارسی به واسطه صوفیگری و عرفان تبدیل به رمزی شد كه مدام باید تاویل شود. راهی حزین و دشوار كه در واقعیت تجربه می شود و سعادت را حاصل می آورد. شعرای معاصر فارسی هم كم از عشق نگفتند هر چند كه بر سبیل شفافیت و وضوح بیشتر رفتند و مرزهای مبهم حافظ بین عشق زمینی و الهی را شكستند. در این میان شاعران پس از نیما همچون مشیری، اخوان، مصدق، فرخزاد، سپهری، شاملو، احمدی، ابتهاج، لنگرودی، كدكنی، منزوی، صفاری، بهمنی و میرشكاك با هر رویكردی بخشی از ادبیات ایران را تشكیل داده اند كه مدام معنا و تعبیر عشق را فراخ و گسترده كردند و آن را به مضمون اصلی این ادبیات چه از نوع قدیم و چه تازه آن تبدیل ساختند.

 

[آبی.م]

ترانه‌های عاشقانه، از دیروز تا امروز

تو ای پری كجایی؟ شبی كه آواز نی تو شنیدم‌/ چو آهوی تشنه پی تو دویدم‌/‌ دوان‌دوان تا لب چشمه رسیدم‌/‌ نشانه‌ای از نی و نغمه ندیدم‌/‌ تو ای پری كجایی؟ كه رخ نمی‌نمایی‌/‌ از آن بهشت پنهان دری نمی‌گشایی....
در پاسخ به این سوال كه كدام ترانه عاشقانه را دوست دارید؟ خیلی ها بدون لحظه ای درنگ گفتند: «تو ای پری كجایی؟» ترانه ای كه سروده شاعر بزرگ كشورمان هوشنگ ابتهاج است و آهنگسازی آن را زنده یاد همایون خرم انجام داده است.

 

[آبی.م]

بعد هم در سال 52 حسین قوامی آن را خوانده است. از آن زمان تاكنون هم خوانندگانی چون محمد اصفهانی و علیرضا قربانی آن را بازخوانی كرده اند.

همایون خرم در آهنگسازی این ترانه دستگاه مورد علاقه اش ـ همایون ـ را انتخاب كرده است و روانی و لطافت این دستگاه هم به خودی خود بر زیبایی و جذابیت آن افزوده و در ذهن شنوندگان ماندگارش كرده است.

 

[آبی.م]

یادگاری از دوست

«یادگار دوست» شهرام ناظری یكی از كارهایی است كه هنوز هم شنیده می شود. این قطعه كه در آلبومی به همین نام منتشر شده است، با آهنگسازی كامبیز روشن روان به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولد مولوی منتشر شده بود و توانست شعر « با غم عشق تو دلم كار افتاد...» را در ذهن مردم ماندگار كند.

 

[آبی.م]

«شیدایی» مشكاتیان

تصنیف «شیدایی» ساخته زنده یاد استاد پرویز مشكاتیان است كه با سنتورنوازی فوق العاده استاد به یكی از ماندگارترین نغمه ها تبدیل و در آلبوم موسیقی «در آستان جانان» هم منتشر شده است.

تصنیف شیدایی براساس یكی از شعرهای زیبای حافظ است كه هنوز هم برای همه ایرانی ها آشناست و كلمه كلمه اش را دوست دارند.

 

[آبی.م]

«الهه ناز» بنان

از سال 1333 كه از رادیو پخش شد تا همین امروز ترانه ای پرطرفدار ماده است، آنقدر كه هنوز هم خیلی ها زیر لب زمزمه اش كنند و بخوانند «باز ای الهه ناز... با دل من بساز» و هرجا هم آهنگ این ترانه را بشنوند، حسی نوستالژیك خواهند داشت؛ البته اغلب شنوندگان هم فقط مرحوم غلامحسین بنان، خواننده این قطعه به یادماندنی را می شناسند و نمی دانند آهنگساز این اثر اكبر محسنی و سراینده شعر آن، كریم فكور بوده است.

روح الله خالقی كه رهبر اركستر انجمن موسیقی ملی بوده هم این كار را برای اجرای بنان در همراهی با این اركستر تنظیم كرده است.

 

[آبی.م]

گرچه بسیاری از صاحب نظران ترانه الهه ناز را از برخی ظرایف فنی و هنری عاری دانسته اند، اما این تصنیف - چه در زمان اجرای نخست خود و چه طی دهه های بعد- همواره از جمله ترانه های محبوب و پرطرفدار ایرانی محسوب می شده است.

این اثر هم از جمله كارهایی است كه بعدها از سوی خوانندگان مختلف و حتی خوانندگان لس آنجلسی خوانده شد، اما هرگز نتوانستند موفقیت بنان را كسب كنند.

 

[آبی.م]

سلام آخر

اغلب آثار موسیقی پاپ زود كهنه می شوند و به خاطره ها می پیوندند و به همین دلیل در این نوع موسیقی آثار معدودی را می توان جزو ترانه های ماندگار دانست.

«سلام آخر» با صدای احسان خواجه امیری و با ترانه بسیار زیبای اهورا ایمان یكی از این كارهاست كه اگر موفقیت عمده آن را به سبب ترانه زیبای اهورا ایمان بدانیم، بی انصافی نكرده ایم.

این ترانه در سال 86 منتشر شده و هنوز هم جزو ترانه های محبوب مردم است. همین موضوع می تواند هشداری باشد برای خوانندگان پاپ كه این روزها خودشان ترانه سرا شده اند و سعی می كنند كمتر از ترانه سرایان برجسته استفاده كنند!

 

[آبی.م]

هوای گریه

تصنیف زیبا، دلنشین و پرطرفدار «هوای گریه» با صدای گرم همایون شجریان، آهنگسازی محمدجواد ضرابیان و شعر سیمین بهبهانی هم این سال ها برای همه ما آشناست و هرچند مدت كوتاهی از عمر این اثر نمی گذرد، اما توانسته از میان تعداد زیاد آثاری كه این روزها تولید شده و به دست فراموشی سپرده می شود، پیشی بگیرد و در ذهن مخاطبان موسیقی امروز ماندگار شود و همیشه برایشان رنگ و بویی آشنا داشته باشد؛ البته تصنیف است، نه ترانه.

 

[آبی.م]

«صیاد» افتخاری

علیرضا افتخاری هم هرچند طی سال های گذشته فعالیت چشمگیری نداشته است، اما چند اثر فراموش نشدنی دارد كه هرچند از نظر منتقدان موسیقی در جایگاه بالایی نباشد، اما مردم آنها را دوست دارند.

یكی از این كارها «نیلوفرانه» نام دارد و شاید به واسطه این كه سال ها از تلویزیون پخش شده، در ذهن مردم ماندگار است. او قطعه دیگری را هم به نام صیاد دارد كه با شعری از مهدی عابدینی و آهنگسازی محمدرضا چراغعلی ساخته شده است. صیاد هم یكی از عاشقانه هایی است كه هنوز مورد علاقه مردم است.